Podcastserie Zwarte Muisjes, die ik maakte samen met Denise Hilhorst, heeft lovende recensies gekregen in podcastgids VINK (NPO Radio 1).
Recensent Stan Putman (De Volkskrant) noemt Zwarte Muisjes “een hele mooie, respectvol gemaakte, informatieve podcast” en geeft 4,5 sterren (van de 5). “Ik ga zeker doorluisteren. Het is een heel mooi journalistiek document.”
NRC-recensent Vincent Bijlo geeft 4 sterren. Over de scène waarin ik met Marieke terugga naar het Erasmus MC, waar zij tijdens haar psychose werd opgenomen, zegt Bijlo: “Directer kun je niet vertellen, dichterbij kun je ook nooit komen in een podcast. Dit is echt zo ongelooflijk sterk.” NPO Radio 1-presentator Milou Brand geeft eveneens 4 sterren. “Zwarte Muisjes is ook een fantastische titel”, zegt zij.
Hoezo roze wolk? Een op de tien vrouwen krijgt langdurige psychische problemen rond de zwangerschap, zoals een postpartum depressie, angststoornis, psychose of posttraumatische stressstoornis (PTSS). Hoe is dat en wat kun je eraan doen? Daarover maakte ik samen met researcher Denise Hilhorst de vijfdelige podcastserie Zwarte Muisjes.
Maandenlang volgde ik Sanne en haar partner. Zij kreeg na de geboorte van haar eerste kindje een postpartum depressie. “Er zat een verschrikkelijk monster van een ziekte in mij.” Wanneer Sanne opnieuw zwanger raakt, is haar grootste angst dat het weer misgaat. Gaat het nu wél goed?
De eerste aflevering van Zwarte Muisjes verscheen maandag 12 april. Beluister hier de trailer:
Jaarlijks krijgen in Nederland naar schatting alleen al zo’n 23.000 vrouwen een postpartum depressie. Ook spreek ik met vrouwen die rond hun zwangerschap PTSS of een psychose kregen. Zo ging ik met Marieke terug naar de gesloten afdeling van het Erasmus MC waar zij bijna twee maanden werd opgenomen vanwege een psychose na haar bevalling. Ze mocht daar niet alleen zijn met haar dochtertje. “Alleen als de deur openging, kon ik bij mijn kind”, zegt Marieke.
De vijf vrouwen die in Zwarte Muisjes vertellen over hun ervaringen, stellen unaniem dat er een taboe rust op psychische klachten rond de zwangerschap. Met hun openheid hopen ze dit te doorbreken. Negatieve emoties zijn maatschappelijk onvoldoende geaccepteerd, vindt Sanne. “Ik durfde er bijna niet over te praten.”
In Zwarte Muisjes onderzoek ik ook de impact op partner en relatie. Tim: “Ik zie de persoon van wie ik het meest houd, wegzakken in het drijfzand.” Hij is getrouwd met Maria, die op het moment van opname middenin een postpartum depressie zit. “Ik steek mijn hand uit, maar zak zelf ook steeds verder weg. Maar ik zal haar nooit laten vallen.”
Twee autoriteiten in de geboortezorg – psychiater Mijke Lambregtse-van den Berg (Erasmus MC) en gynaecoloog Marieke Paarlberg (Gelre ziekenhuizen) – voorzien de ervaringsverhalen van context. Ook gaan zij in op het functioneren van de zorg. Volgens beiden zou er meer aandacht moeten zijn voor het voorkomen en behandelen van psychische klachten rond de zwangerschap.
Zwarte Muisjes maakten wij in opdracht van het ministerie van VWS en is onderdeel van de campagne Hey, het is oké, waarvan het doel is psychische klachten bespreekbaarder te maken.
Wat zijn de gevolgen van de coronapandemie voor het werk van de klinisch psycholoog? In opdracht van RINO Groep leidde ik een webinar waarin ik sprak met allerlei vooraanstaande professionals, onder wie Diederik Gommers, Michel Dückers, Andrea Evers en Heleen Riper. Terugkijken kan hier.
De Filipijns-Nederlandse Robert (27) had psychische problemen en stierf een jaar geleden op een plek waar hij veilig had moeten zijn: in een begeleide woonvorm in Wageningen. Journalisten Ellen Kamphorst en Jenda Terpstra van Omroep Gelderland deden een jaar lang onderzoek naar dit mysterieuze verhaal en maakten onder mijn begeleiding de vijfdelige podcastserie De dood van Robert. Luister via deze dossierpagina of je favoriete podcastapp.
De helft van de Nederlanders is chronisch ziek. En een deel daarvan is óók vader of moeder. Hoe is het wanneer de ziekte een dominante rol speelt in je leven als ouder? Welke invloed heeft chronisch ziek zijn op het ouderschap en gezinsleven? Dat onderzoek ik in Niet alleen ziek, een podcastserie voor Stichting BMP. Abonneer je via je favoriete podcastapp of luister hier.
Zeeland is de provincie waar naar verhouding de meeste zelfdodingen voorkomen. Daarom maakte ik voor GGD Zeeland de vierdelige podcastserie Doordrenkt. Hierin spreek ik met Zeeuwen Alfons, Jeroen en Roland over hun worsteling met het leven, over hulp zoeken, hulp vinden en naar elkaar omkijken. Doordrenkt is te beluisteren via de bekende podcastapps en op de site van de GGD.
In opdracht van non-profitorganisatie HIER opgewekt maakte ik een derde seizoen van de podcastserie ‘HIER opgewekt, de podcast’. Deze serie richt zich op mensen die betrokken zijn bij lokale energiecoöperaties.
In opdracht van het Nationaal Comité 4 en 5 mei maakte ik de zesdelige podcastserie Vrijheid Volgens. Hiervoor interviewde ik mensen die ooit voor oorlog of onderdrukking naar Nederland vluchtten. Hoe beleven zij vrijheid en onvrijheid? De verhalen brengen een voor velen abstracte thematiek ineens heel dichtbij. Hieronder kun je alle afleveringen beluisteren. Luisteren kan ook via de bekende podcastapps.
Zeven jaar lang beheersten seksfeestjes onder invloed van harddrugs het leven van Marc Verburg, die daar een roman over schreef. Ik interviewde hem voor NRC. “Ik dacht: mijn leven is zoveel interessanter dan dat van de gemiddelde Nederlander.”
Stichting 113 Zelfmoordpreventie wil dat alle scholieren op het middelbaar onderwijs in Nederland zo snel mogelijk structureel worden gescreend op depressiviteit en suïcidaliteit. Wie klachten heeft, krijgt wat 113 betreft direct een preventietraining aangeboden. In Oost-Brabant zijn hier positieve ervaringen mee opgedaan. Dat nieuws bracht ik in NRC, samen met een achtergrondstuk.
Vanwege de coronacrisis zorgde ik onverwachts tien dagen voor mijn eenjarige neefje. Ik schreef hem een brief voor later.
Lieve Jens,
Zodra jij in je bedje lag en ik de gordijnen had gesloten, sloot jij meestal direct je ogen. En misschien was het verbeelding, maar je leek dan telkens een beetje te glimlachen. Je was tevreden met je speen, knuffeldoekje en pluizige vriend Meneer Haas. Het maakte me blij, maar evengoed jaloers en daarmee verdrietig. Je stelde weinig voorwaarden aan geluk. Voor grote zorgen was het sowieso te vroeg.
Misschien is dat nu wel anders, nu je vijftien bent, twintig misschien – al hoop ik natuurlijk dat je iets van je blijmoedigheid hebt vastgehouden.
Ik vertel je graag over april 2020, toen ik onverwachts negen nachten bij je in Drenthe logeerde. Eigenlijk was ik helemaal niet van plan om mijn woonplaats Utrecht te verlaten; vanwege de coronacrisis raadde het kabinet reizen ten strengste af. Maar om diezelfde crisis moest ik wel.
Er waren momenten dat ik dacht: kan ik niet beter stoppen met dit project? Wordt het wel goed? Wat ben ik blij dat ik heb doorgezet; mijn podcastserie Verstrikt, over zelfdoding en het voorkomen daarvan, heeft ontzettend veel losgemaakt. Ik heb er nu zelfs een Tegel mee gewonnen, in de categorie Audio. De Tegels worden gezien als de belangrijkste journalistieke prijzen van Nederland.
“Deze winnaar heeft het lef om vanuit een persoonlijke ervaring een moeilijk, maar zeer belangrijk onderwerp op de kaart te zetten. De combinatie van het persoonlijke verhaal van de maker met de journalistieke uitwerking geeft de productie extra overtuigingskracht”, zegt de jury. “De drie ingezonden afleveringen vertellen op een bijzonder integere wijze een bijzonder, maatschappelijk zeer relevant, verhaal.”
Mijn concurrenten waren Audiocollectief Schik (podcast El Tarangu, VPRO), NRC (podcast over de genocide in Rwanda), Tom Rooduijn (radiodocumentaire Het schimmenspel, VPRO, NPO Radio 1) en Gijs Groenteman (podcast Groenteman in de kast, de Volkskrant). Vorig jaar won ik al De Tegel in de categorie Regio met mijn podcastserie Anoniem Intiem.
Geen afleiding, sociale isolatie, groeiende onzekerheid: door de coronacrisis kan het aantal zelfdodingen sterk toenemen, vrezen deskundigen. De eerste signalen zijn er al. Ik schreef er een groot stuk over voor de Volkskrant.
Ik ben 32 en maakte nooit een oorlog mee. Ik ben nooit gedeporteerd of gevangen genomen. Ik weet ook niet hoe het is als je vriendjes ineens moeten onderduiken. Maar wat als je wél een oorlog hebt meegemaakt? Wat doet dat met je gedachten over vrijheid, met je oordeel over de betekenis ervan, het belang en de kwetsbaarheid? Op verzoek van het Nationaal Comité 4 en 5 mei sprak ik voor het NC Magazine met vijf ooggetuigen van de Tweede Wereldoorlog. Klik hier voor de webversie of de PDF. De prachtige foto’s zijn van Daniel Niessen.
