Stichting Verhalende Journalistiek heeft mij voor de tweede keer verkozen tot Meesterverteller. In totaal werden tien producties uit 2022 uitgekozen.
De jury: “In Niet van de Wereld duikt journalist en podcastmaker Maarten Dallinga in de Nederlandse biblebelt in Gelderland. Journalistiek objectief en persoonlijk erg betrokken gaat hij leven in een gemeenschap die uiterst christelijk is. Hij praat met gezinnen en blijft er logeren, neemt deel aan erediensten. Hij analyseert hoe de waarden en normen van een streng geloof een gemeenschap afsluiten van de rest van Nederland. Hoe verlies je jouw geloof als je opgroeit en leeft onder reformatorische christenen. Wat neem je mee naar de eenzame seculiere wereld zonder geloof. Wat verlies je door te denken, wat denk je door te verliezen? Kan je blijven geloven in onvoorwaardelijk geloven? Dallinga oordeelt niet, met begrip en respect dompelt hij de luisteraar onder in een auditieve retraite om beter te begrijpen.”
Hoe is het als je partner chronisch ziek is?
Ongeveer de helft van de Nederlanders heeft een chronische ziekte of aandoening. Een deel daarvan heeft ook kinderen en een partner. Hoe is het om die partner te zijn, dus om in een gezin samen te zijn met iemand die chronisch ziek is? Voor het vierde seizoen van podcastserie Niet alleen ziek interviewde ik Carina, Inja en Koos. In vier afleveringen vertellen zij hun verhaal. Niet alleen ziek is een podcast van Stichting BMP.
Boven Water
Nederland loopt grote risico’s door klimaatverandering. Maar onze toekomst hebben we deels zelf in de hand. Samen met Floor Boon en Mandula van den Berg onderzocht ik voor de zesdelige NRC-podcastserie Boven Water wie aan zet zijn om ontwrichtend extreem weer zoveel mogelijk te voorkomen en hoe we kunnen kantelen.
Iedere woensdag verschijnt een nieuwe aflevering. Luister via de NRC Audio-app, een andere podcastapp of de website van NRC.
De VARAgids geeft Boven Water vier sterren en schrijft: “Boon en Dallinga slagen erin om, via persoonlijke verhalen, de gevolgen van klimaatverandering van abstracte cijfers naar angstaanjagende ervaringen te vertalen.”
Ik werd geïnterviewd door de VPRO Gids. “Er is ook reden om hoopvol te zijn.”
Trouw over Niet van de Wereld: ‘Een openhartige inkijk’
Mooie woorden in dagblad Trouw over mijn podcastserie Niet van de Wereld…
“Een journalistiek hoogtepunt is de zorgvuldige wijze waarop Dallinga zijn gesprek met een jeugdleider voert. Naast interesse in zijn denkbeelden over gezin en gender houdt Dallinga de man ook een spiegel voor, als hij merkt dat deze Evert ‘stiekem moet grinniken’ om de actie waarbij jongeren met een shovel een journalist met auto op de kop in een greppel duwden. Hij laat Evert de ruwe montage van de podcast horen, waarop die hem alsnog een reflectie op het gesprek stuurt. Een Droste-effect in audio, en heel effectief.”
Lees hier de volledige recensie.
UPDATE: Trouw plaatste Niet van de Wereld in een lijstje met de zeven beste podcasts van 2022.
Niet van de Wereld: nieuwe verhalende podcastserie over reformatorische christenen
Hoe is het om streng christelijk te zijn in een samenleving die steeds verder ontkerkelijkt? Welke spanningen levert dit op en hoe gaat men hiermee om? Voor Omroep Gelderland dook ik maandenlang in de wereld van reformatorische christenen op de Gelderse Biblebelt. De vijfdelige verhalende podcastserie Niet van de Wereld is mijn verslag. Vijf weken lang verschijnt iedere maandag een nieuwe aflevering. Niet van de Wereld is te beluisteren via de website van Omroep Gelderland en podcastapps als Spotify, Apple Podcasts en Google Podcasts. Deze publicatie is tot stand gekomen met steun van het Fonds Bijzondere Journalistieke Projecten.
Media-aandacht, o.a.:
– Interview Reformatorisch Dagblad
– Interview Nederlands Dagblad
– Interview Wout2day (NPO Radio 2)
– Lang interview Volgspot (NPO Radio 5)
– Lang interview Vink (NPO Radio 1)
– Interview Groot Nieuws Radio:
– Interview Thuis op 5 (NPO Radio 5):
– Interview De Week van Gelderland (Omroep Gelderland):
Recensie NRC: “Waanzinnig hoe hij de afgesloten gemeenschap in deze podcast van dichtbij toont: hij spreekt jongeren, is bij kerkdiensten en trekt zelfs kort bij een gereformeerd gezin in. Dallinga is nauwkeurig, in hoe hij zich opstelt, en in zijn verwoordingen. Toch voorkomt hij niet elk ongemak, zo blijkt al in de eerste aflevering, waarin zijn vooroordelen onderuit geschopt worden, en hij daarna ook nog eens gedwongen is het onderwerp te benoemen dat hij zo graag nog even had willen vermijden: zijn seksualiteit. Confrontaties blijken onvermijdelijk maar niet onoverkomelijk, en dat is juist zo mooi.”
UPDATE: Niet van de Wereld wordt als eerste genoemd in de NRC-lijst met de beste podcasts van 2022. Recensent Iddo Havinga, adjunct-chef van de NRC-audioredactie, vindt het zelfs de beste podcastserie van dit jaar: “Maarten Dallinga’s portret van reformatorische christenen beweegt meesterlijk tussen intiem en kritisch.”
Recensie VARAgids (4,5 sterren): “Journalist Maarten Dallinga levert een fascinerend kijkje in de Gelderse Biblebelt. Dallinga, die eerder al indruk maakte met podcasts als Verstrikt en Anoniem intiem, gaat in Niet van de wereld met een open vizier naar de reformatorische gemeenschap, maar gaat ook de pijnlijke gespreksonderwerpen niet uit de weg. Soms schuurt het, bijvoorbeeld wanneer zijn seksualiteit ter sprake komt, of in het gesprek met Evert, die lacherig reageert op de aanval op een persfotograaf met een shovel in Lunteren. Als buitenstaander levert het portret van de Gelderse Biblebelt afwisselend begrip en verbazing op. Niet van de wereld brengt de vaak ongemakkelijke relatie tussen ‘wereldse verleidingen’ en strenggelovigen fraai in beeld.”
Niet alleen ziek, de kinderen
Ongeveer de helft van de Nederlanders heeft een chronische ziekte of aandoening. En een deel daarvan heeft óók kinderen. Hoe is het om op te groeien met een chronisch zieke vader of moeder? Hoe beïnvloedt dat je leven? In het derde seizoen van Niet alleen ziek praat ik vier afleveringen lang met Anne-Frieda, Martijn en Tessa, kinderen van een chronisch zieke ouder. Ik maak Niet alleen ziek voor Stichting BMP. Esmée Koeleman deed een groot deel van de montage.
Podcastserie Broos: hoe kwetsbare Utrechters de coronacrisis beleefden
Wat betekende de coronacrisis voor Utrechters met een kwetsbare arbeidsmarktpositie? Hoe verging het hen financieel en emotioneel? En in hoeverre kregen ze hulp? Sinds het begin van de crisis, voorjaar 2020, volgde ik samen met Hugo Verkley vijf Utrechters. De vierdelige RTV Utrecht-podcast Broos vertelt hun verhaal. De eerste aflevering verschijnt maandag 27 juni 2022.
Broos is een journalistieke en psychologische podcast over kwetsbaarheid, maar ook over veerkracht en solidariteit. De serie documenteert een unieke tijd in de moderne geschiedenis en toont dat de crisis nog niet voor iedereen voorbij is. De afleveringen verschijnen wekelijks. Broos is te beluisteren via www.rtvutrecht.nl/podcasts en alle podcastapps.
Broos kwam tot stand met steun van het Fonds Bijzondere Journalistieke Projecten. De muziek in Broos werd speciaal voor de serie gemaakt door het Utrechtse collectief Fluks (Mathijs Duringhof, Gerben Klein Willink en Bob Roos).
Voorzitten webinar over psychische kwetsbaarheid in de journalistiek
In opdracht van Stichting 113 Zelfmoordpreventie presenteerde ik een webinar over aandacht voor psychische kwetsbaarheid in de journalistiek. Denk aan depressie en suïcidaliteit, anorexia en angststoornissen. Op welke manier besteden media daar aandacht aan? Waarom doen ze dat op deze manier? En hoe kan de journalistiek het (nog) beter doen? Ik sprak hierover met Paul van den Bosch (hoofdredacteur regionale edities AD), Bram Bakker (ex-psychiater en auteur), Kees Dijkman (voormalig projectleider bij Samen Sterk zonder Stigma) en Rosanne Hertzberger (NRC-columnist). Het webinar is hier terug te kijken:
Praten over zelfdoding kan bij de landelijke hulplijn 113 Zelfmoordpreventie. Telefoon 0800-0113 of www.113.nl.
‘Ik ben de huismoeder in vadervorm’
Hoe is het om chronisch ziek te zijn als vader? Wat betekent dit voor het ouderschap? Voor Stichting BMP maakte ik een tweede seizoen van de podcastserie Niet alleen ziek. In het eerste seizoen sprak ik met moeders, nu praat ik vier afleveringen lang met vaders Dick, Koert en Yves. Ik ben trots op hun openhartigheid. Luisteren kan via Anchor of je favoriete podcastapp, zoals Spotify of Apple Podcasts.
Niet alleen ziek kreeg van de VARAgids vier sterren en werd uitgeroepen tot ‘podcast van de week’. Uit de recensie: “Dallinga, die eerder al uitstekende podcasts als Verstrikt en Anoniem intiem maakte, weet als geen ander een zwaar onderwerp bespreekbaar te maken. Hoofdpersonen Dick, Koert en Yves vertellen uiterst openhartig over hun ziektes, en hoe die niet alleen van invloed zijn op hun eigen levens, maar ook doorwerken in de manier waarop ze hun kinderen opvoeden. Dat is vaak aangrijpend, zoals wanneer Dallinga de vaders vraagt wat hun ideaalbeeld van zichzelf als ouder is. Maar net zo vaak is Niet alleen ziek een hoopgevend, vrolijk portret van drie mannen die de tegenslagen in hun leven omzetten in energie en wilskracht om er het beste van te maken.”
De kogel kan je blijven achtervolgen
Hoe is het om als burger ineens een wapen te hebben en iemand te kunnen doden? Naar aanleiding van de oorlog in Oekraïne interviewde ik voor NRC experts én ervaringsdeskundigen. Zoals Frans Babeliowsky (93), die tijdens de Tweede Wereldoorlog in het gewapend verzet zat. Over zijn daden: “Al was het niet verkeerd, het blijft iets ergs.” Het artikel lees je hier.
“Naderhand zijn mensen kalmer en kunnen schaamte
en schuldgevoel ontstaan.”
Open brief aan ANP-hoofdredacteur Freek Staps
Beste Freek,
“Het is altijd goed om elkaars gegevens te hebben”, schreef je mij ooit eens – we hadden toen contact over mijn podcastwerk. Ik had nooit gedacht dat ik je om de volgende reden een bericht terug zou sturen. (En het is tegelijkertijd, vanwege de maatschappelijke relevantie, een open brief.)
Enkele weken geleden ontving ik een mail die ik in eerste instantie aanzag voor spam. De afzender had de phishing-achtige naam Permission Machine. Het bedrijf schreef recht te hebben op geld omdat ik zonder toestemming een ANP-foto zou hebben gebruikt. Ik weet nog dat ik even dacht: wat hebben die lui het professioneel aangepakt, je zou er bijna intrappen!
Toen besloot ik toch maar even te googelen op Permission Machine en ontdekte ik dat het een officiële partner is van het ANP, waar jij de hoofdredacteur van bent. Ik heb geloof ik wel even gevloekt.
Wat wil het geval: ik had in 2017 op mijn persoonlijke website een linkje geplaatst naar een NRC-artikel dat ik had geschreven. Met daarbij een piepkleine uitsnede van de ANP-foto die ook bij mijn artikel was gebruikt door de krant. Dat had ik natuurlijk nooit moeten doen, maar ik was mij op dat moment oprecht niet bewust van mijn fout. Daar kun je van alles over zeggen en van vinden, maar het is zo.
Ik was volledig vergeten dat ik deze foto destijds had geplaatst, maar het ANP – of eigenlijk het ijverige Permission Machine – klaarblijkelijk niet. Nu heb ik een schikkingsvoorstel van in totaal 522 euro ontvangen.
Op basis van de tarieven van Stichting BeeldAnoniem – die op zegt te komen voor de belangen van professionele fotografen, ontwerpers en illustratoren – ben ik volgens Permission Machine 432 euro verschuldigd. Daar komen nog kosten voor opsporing en werkzaamheden van Permission Machine en het ANP bij.
Natuurlijk ben ik stom geweest en vind ik het niet meer dan logisch om alsnog voor gebruik van deze foto te betalen – al hoop ik wel dat de betreffende fotograaf er dan ook daadwerkelijk iets van terugziet op zijn rekening. Maar dit schikkingsvoorstel ervaar ik als eenpitter als exorbitant hoog.
Overigens: voorstel? Betaal je niet, dan krijg je een deurwaarder op de stoep.
Nog diezelfde dag heb ik bij je collega’s van de ANP-afdeling Fotoverkoop een offerte aangevraagd voor gebruik van de betreffende foto. En wat bleek: per jaar zou dit, exclusief btw, 65 euro kosten. Die 432 euro van Permission Machine is gebaseerd op gebruik gedurende twee jaar. 130 euro is toch een heel ander bedrag.
En ja, ik weet hoe Permission Machine er tegenaan kijkt. Uit de brief die ik ontving: “Het bovenstaande betreft een voorstel tot minnelijke schikking, geen berekening van de geleden schade. Het ANP lijdt immers ook (immateriële) schade door de inbreuk op zijn exclusieve recht om te bepalen waar en hoe zijn foto’s worden gebruikt (beschikkingsrecht).”
Dus gewoon maar het volledige bedrag betalen dan? Nee – ik kan en wil het niet. Financieel kan ik best wat hebben, het gaat mij om het principe. Ik ben allergisch voor onrechtvaardigheid en machtsmisbruik.
Uit de vele reacties die ik kreeg op Twitter, blijkt dat heel veel kleine ondernemers financieel én emotioneel geraakt worden door dit agressieve ANP-beleid. Meer mensen maken wel eens een foutje. Iemand noemde Permission Machine zelfs de ‘Copyrightmaffia’. Als ANP-hoofdredacteur zou ik mij dan toch afvragen wat dit beleid betekent voor het imago van Nederlands’ grootste persbureau.
Ik heb zelf nota bene gewerkt als nieuwslezer voor het ANP. Ga je zo met oud-collega’s om?
Ik besloot Permission Machine te mailen en nederige excuses te maken. Ook schreef ik: “Als ik u zeg dat ik deze fout niet expres heb gemaakt, gelooft u mij dan? Ik zou het buitengewoon waarderen wanneer u hierop zou willen reageren. Ik doe hierbij – als kleine zelfstandige – een uitdrukkelijk beroep op uw medemenselijkheid.”
Ik vraag je, Freek, sta jij achter de reactie die ik vervolgens ontving? Komt-ie: “Bij een auteursrechtelijke schending maakt goede trouw helaas niet uit. Opzet is inzake inbreuken op het auteursrecht niet vereist, de loutere vaststelling van de inbreuk volstaat. Wij vragen dan ook dat u alsnog ingaat op ons voorstel, zodat de auteursrechthebbende vergoed wordt voor het gebruik, en wij dit dossier kunnen afsluiten.”
Ik wil het dossier ook graag afsluiten, maar menselijk contact met Permission Machine lijkt onmogelijk. Het is echt net of je met een… ja, machine communiceert. Daarom deze brief aan jou, Freek, journalistiek collega met invloed. Je voelt ‘m misschien al aankomen: ik doe een uitdrukkelijk beroep op je medemenselijkheid. Kan ik erop vertrouwen dat jij je in zult spannen voor een herzien en moreel rechtvaardig schikkingsvoorstel?
Ook hoor ik graag hoe jij als hoofdredacteur aankijkt tegen het ANP-beleid omtrent auteursrechtelijke overtredingen. Ik nodig je uit om dit beleid samen met je collega’s op korte termijn eens goed onder de loep te nemen. Kritisch, zoals je van het ANP verwachten mag. Het zou mij – en al die eerdere benadeelden – teleurstellen en bevreemden wanneer je uitsluitend zou antwoorden dat jij hier niet over gaat.
Uiteindelijk zijn we allemaal mensen. Als je een paar kilometer te hard rijdt, wordt toch ook niet meteen je rijbewijs afgenomen?
Ik hoor graag snel van je – voordat er een deurwaarder bij mij op de stoep staat.
Hartelijks,
Maarten Dallinga
Freelance journalist en podcastmaker
www.maartendallinga.nl
—-
Update: zie hieronder de reactie van Freek Staps en het vervolg daarop.
Update: ook Hans de Zwart, voormalig directeur van Bits of Freedom, schreef een open brief aan het ANP. Hij richtte zijn brief aan directeur Chris Oomen. Hans schrijft onder meer: “De Belgische rechter heeft recent glashelder opgeschreven dat de praktijken van Permission Machine niet zo fris zijn: “De activiteiten die eiseres ontwikkelt zijn hoofdzakelijk gericht op het onder druk genereren van inkomsten uit vastgestelde (vermeende) schendingen van auteursrechten en niet op het doen ophouden ervan […] Dergelijke praktijken vertonen alle kenmerken van een zogenaamde ‘auteursrechttrol’ […].””
Benefiet-webinar voor Oekraïne
Veel geestelijk hulpverleners willen iets doen voor de getroffenen in Oekraïne, maar welke psychologische hulp is zinvol in een acute fase? In opdracht van zes beroepsverenigingen presenteerde ik (onbezoldigd) een benefiet-webinar over eerste psychologische hulp aan oorlogsgetroffenen. Voor het webinar schreven zich bijna 2.250 deelnemers in. Hiermee werd ruim 60.000 euro voor Giro 555 opgehaald.
Ik sloot de avond af met schrijver Rodaan Al Galidi. Hij las een indrukwekkend gedicht voor:
Het volledige webinar is hier terug te kijken.
Gezonde School, de podcast: een flinke dosis inspiratie voor professionals in en rond het onderwijs
Hoe kunnen scholen bijdragen aan de fysieke en psychische gezondheid van hun leerlingen of studenten? In Gezonde School, de podcast ga ik tien afleveringen lang op onderzoek. Ik bezoek scholen door heel Nederland en spreek met inspirerende experts. De eerste aflevering verscheen dinsdag 11 januari.
Gezonde School, de podcast maakte ik in opdracht van Gezonde School – een landelijk programma dat scholen stimuleert om te werken aan een gezonde leefstijl. De serie is te beluisteren via Anchor en podcastplatforms als Apple Podcasts, Spotify en Google Podcasts.
Dagvoorzitter congres ‘Behandeling van suïcidaal gedrag’
Op 3 december 2021 leidde ik het online ggz-congres ‘Behandeling van suïcidaal gedrag’, georganiseerd door Bohn Stafleu van Loghum (onderdeel van Springer Nature).
Referentie GGZ congressen – Bohn Stafleu van Loghum:
“Midden in de coronatijd moest er geschakeld worden van een fysiek naar een online congres. Zeer last-minute werd Maarten ingevlogen om dagvoorzitter voor het congres over de behandeling van suïcidaal gedrag te zijn. Er was een korte voorbereidingstijd, maar het resultaat loog er niet om: Maarten werd door de deelnemers met een 8+ beoordeeld voor zijn rol als dagvoorzitter. De deelnemers gaven onder andere aan: ‘Goed, verbindend en deskundig’ en ‘Prettig om naar te kijken en luisteren – fijne rust en scherpe vragen’.”
Achtergrondverhaal over de mentale impact die abortus kan hebben: ‘Ik voelde schaamte richting mijn ouders’
De meeste vrouwen die een abortus ondergaan, hebben daar achteraf geen spijt van. Toch is een zwangerschapsafbreking vrijwel altijd emotioneel ingrijpend. Daar is te weinig aandacht voor, zeggen drie ervaringsdeskundigen die ik uitgebreid interviewde voor het Nederlands Dagblad. “Als mijn cyclus niet loopt zoals verwacht, voel ik meteen weer schaamte.”
Nee, de drie vrouwen met wie het Nederlands Dagblad spreekt, zijn niet tegen abortus. Dat willen ze graag gezegd hebben, uit vrees dat antiabortusactivisten anders met hun verhaal aan de haal gaan. Ze staan dan ook niet achter de veelbesproken prolife-spotjes van de Week van het Leven. Die campagne doet volgens het drietal geen recht aan de complexiteit rond abortus. Maar het is wel een aanleiding om te vertellen over de impact die abortus op hun leven had én heeft. Ze vinden dat spannend, maar bovenal belangrijk. Want soms hebben ze het gevoel dat niemand hen begrijpt. En dat zouden ze graag anders zien.